7 lekcji dla początkujących gitarzystów [ODBIERZ TERAZ]

Zakres częstotliwości gitary

Czasami, kiedy Ci się nudzi (na przykład na nudnej lekcji, wykładzie, kazaniu, imieninach u cioci), Twoje myśli mogą wędrować ku gitarze. Możesz na przykład zadać sobie pytanie: jaki zakres częstotliwości dźwięków potrafi zagrać Twoja gitara?

Do czego ta wiedza może Ci być potrzebna? Sam nie wiem, ale zawsze to lepsze niż nuda.

Policzmy to!

Zaczynamy od tego, co wiemy na pewno - gitarę stroimy na przykład do kamertonu, który wydaje dźwięk a1 o częstotliwości 440Hz. I ten właśnie dźwięk powinien się znaleźć na piątym progu najcieńszej struny gitary. Czyli na piątym progu struny e1 mamy 440Hz.


    1    2    3    4    5    6
e1|----|----|----|----|-a1-|----|
h |----|----|----|----|----|----|
g |----|----|----|----|----|----|
d |----|----|----|----|----|----|
A |----|----|----|----|----|----|
E |----|----|----|----|----|----|

Idziemy dalej. Na drugim progu struny G mamy dźwięk a, który jest o oktawę niższy od a1. A ponieważ wiemy, że dźwięk o oktawę niższy ma częstotliwość dwa razy mniejszą, więc w tym miejscu będzie już 220Hz.

    1    2    3    4    5    6
e1|----|----|----|----|----|----|
h |----|----|----|----|----|----|
g |----|-a--|----|----|----|----|
d |----|----|----|----|----|----|
A |----|----|----|----|----|----|
E |----|----|----|----|----|----|

Dźwięk niższy o kolejną oktawę znajdziemy na pustej strunie A (lub na piątym progu struny E), wykonując proste dzielenie dostajemy w tym miejscu 110Hz.

    1    2    3    4    5    6
e1|----|----|----|----|----|----|
h |----|----|----|----|----|----|
g |----|----|----|----|----|----|
d |----|----|----|----|----|----|
A |----|----|----|----|----|----|
E |----|----|----|----|-A--|----|

Poszukajmy teraz częstotliwości pustej struny E. Żeby ją uzyskać musimy przesunąć się o pięć półtonów w dół od dźwięku A. Niestety nie jest to już takie proste, jak pamiętasz z Krótkiej historii półtonów, aby uzyskać różnicę półtonu należy pomnożyć lub podzielić przez pierwiastek dwunastego stopnia z dwóch, więc tutaj musimy dzielić przez niego pięć razy.

Na szczęście mam dostęp do centrum obliczeniowego NASA, które jest w stanie wykonać dla mnie takie dzielenie. Wychodzi, że częstotliwość pustej struny E powinna wynosić 82,40Hz.

A jak to wygląda dla dźwięków wysokich?

Przesuwając się o oktawę w górę od dźwięku a1 (czyli o 12 półtonów), lądujemy na siedemnastym progu struny e1, w którym to miejscu znajduje się dźwięk a2. Ma on częstotliwość dwa razy większą od a1, czyli 880Hz.

Teraz to już wszystko zależy od tego, jak dużo progów ma Twoja gitara. Z reguły gitary klasyczne mają najmniej (a i tak często nie posiadają wycięcia w pudle żeby do nich dosięgnąć), natomiast elektryczne najwięcej.

Przyjmijmy więc, że obliczenia zrobimy dla gitary o 24 progach. Od dźwięku a2 na siedemnastym progu mamy więc jeszcze dostępnych siedem półtonów, musimy więc siedem razy pomnożyć przez wspomniany wcześniej pierwiastek.

Daje nam to wynik: 1318,51Hz

Możemy więc ostatecznie przyjąć, że gitara nastrojona na strój standardowy ma zakres częstotliwości od około 80Hz do około 1300Hz, co daje nam mniej więcej cztery oktawy.

Oczywiście te częstotliwości to nie rzeczywiste najniższe i najwyższe dźwięki możliwe do wydobycia z gitary. Zawsze możesz przecież obniżyć strój tak, że struny będą się obijać o progi lub naciągnąć którąś aż do granicy pęknięcia. Możesz też do gry wykorzystać króciutki kawałeczek struny między siodełkiem a kluczami, więc środków ekspresji masz dużo więcej.

Na koniec mam dla Ciebie zadanie do samodzielnego obliczenia: Jaki zakres częstotliwości ma gitara basowa?